11-328378      info@tse-pu.mn
link 1
link 3
MNC суваг

”ЦЭ & ПҮ” андрологийн эмнэлэгийн захирал Ч.Цэдэн-Иш: Манай эрчүүдийн дийлэнхийн түрүү булчирхайг архи БЗХӨ өвчлүүлж, тамхи үргүй болгож байна

”ЦЭ & ПҮ” андрологийн эмнэлэгийн захирал Ч.Цэдэн-Иш: Манай эрчүүдийн дийлэнхийн түрүү булчирхайг архи БЗХӨ өвчлүүлж, тамхи үргүй болгож байна

Эрэгтэйчүүдийн эмнэлгийн анхдагч Цэ&Пү эмнэлгийн их эмчтэй уулзаж өнөөдрийн монголын эрчүүдийн тулгамдсан асуудлын талаар цөөн хором ярилцсан юм.

-Юуны өмнө нийт уншигчдынхаа өмнөөс энэ өдрийн мэнд хүргэе. Эмнэлгийн тань гол үйл ажиллагааны талаар хоёул яриагаа эхэлье?
-Баярлалаа. Манай эмнэлэг 1996 онд анх байгуулагдсан. Монгол улс дахь анхны эрэгтэйчүүдийн эмнэлэг бол манайх. Би өөрөө бөөрний мэс заслын буюу урлогийн эмч хүн. Нэг, гуравдугаар эмнэлэгт хорь гаран жил ажилласан. Энэ чиглэлээрээ. Унгарт мэргэжил эзэмшсэн.

Монголд эрэгтэйчүүдийн эмнэлэг шаардлагатай. Эмэгтэйчүүдийн эмнэлэг хот хөдөөгүй их байгаа. Эрэгтэй хүмүүс адил өвдөх эрхтэнтэй хэрнээ үзүүлэх эмч байдагггүй. Өвчин эмгэг, тэдгээрийн сөрөг нөлөөний талаар ямар ч ойлголт байхгүй яваад байсан. Энэ нь манай нийгмийн эрүүлийг хамгаалах байгууллагын бас нэг цоорхойн тод илэрхийлэл.

-Эрчүүд одоо цагт эрүүл мэнддээ их анхаарах болсон юм шиг. Ер нь голчлон хэдэн насны хүмүүс танайд хандах юм?
-Эрэгтэйчүүдийн эрүүл мэнд гэдэг маш чухал асуудал. Эрэгтэй хүнээс хамаараад үр хүүхэдтэй болох эсэх нь нилээд шалтгаалдаг. Нэг залуу би амиа хорломоор байна. Хүүхэдтэй болж чадахгүй нь гэж ирсэн. Юу болсныг лавлахад хамт амьдарч байх хугацаандаа огт жирэмслээгүй эхнэр нь өөр хүнтэй гэрлээд олон хүүхэдтэй болсонд сэтгэлээр унасан байгаа юм. Ийм явдал хоёр ч удаа тохиолдож байсан. Шинжлэх ухаан хөгжсөн эрин зуунд амьдарч байж ийм шантрамтгай байж болохгүй шүү дээ.

Хуучин цагийг бодвол өнөөдөр энэ талаархи асуудал харьцангуй нээлттэй болсон. Амьдралын боломжтой мөнгө төгрөгтэй бол дэлхийн хөгжилтэй оронд очиж энэ асуудлыг шийдвэрлэх боломжтой.

-Эрчүүд маань ихэвчлэн ямар өвчнөөр өвчилж байна вэ?
-Манай орны эрс тэс уур амьсгалаас шалтгаалаад эрэгтэйчүүд түрүү булчирхайн өвчиллөөр ихээр өвдөх болсон. Эр хүний нөхөн үржихүйн эрхтэн гэдэг чинь хамгийн чухал зүйл.

Эрэгтэйчүүдийн нөхөн үржихүйн эрхтэний үрэвслийг оношилж эмчилдэг газар манайд урлогийн эмч нараас өөр хүмүүс байхгүй.

Улсын хэмжээнд 50 ортой 1-р эмнэлэгт урлогийн тасаг байдаг л даа. Өнгөрсөн онд манайхаар 1000 гаруй хүн үйлчлүүлсэн. Тэдгээрийн ихэнх нь түрүү булчирхайн өрөвсөптэй. Түрүү булчирхай үрэвссэнээс эрэгтэй хүн ядарна, турна бэлгийн чадавхи буурна. Энэ өвчиллийн нас залуужиж 20-40 насныхны дунд илүү ажиглагддаг болсон.

Сүүлийн үед 50, 60 хүрсэн хүмүүс түрүү булчирхайн хавдар үрэвсэл хоёр хавсраад хүртэл явагддаг тохиолдол гарч байна. Түрүү булчирхайн үрэвсэл нь БЗХӨ-өөс гадна бөөрний үрэвсэл, хоолой их өвдөх, ханиад хатгалгаа зэргээс үүсч болдог. Мөн Монголд элэг цөсний өвчин , архаг олгойтой хүмүүс их байдаг болж. Дээр нь ажлын ядаргаа хоол унд муутай хүмүүс түрүү булчирхайгаар өвчлөх нь илбэг. Түрүү булчирхайн үрэвсэл ямар шинж тэмдгээр илрэх вэ гэхээр ядарч сульдах, давсаг төмсөг рүү хөндүүрлэх шээсний гаралт олон болох, халуурах цаашид хүндэрсээр хурдан дур тавих, бэлгийн харьцаанд орж байхад бэлэг эрхтэн буух гэх мэт шинж тэмдэг илэрнэ. Мөн хоргүй хавдар, түрүү булчирхайн үрэвслээс сэргийлэхийн тулд энэ талаар нарийн мэдлэгтэй байж зөвлөгөө авч байх шаардлагатай. Дэлхийн эрүүлийг хамгаалах байгууллагын зөвлөмжөөр эрэгтэй хүн жилд заавал нэг удаа урьдчилан сэргийлэх зорилгоор үзүүлж байх ёстой гэсэн байдаг. Түрүү булчирхайн үрэвсэл олон янз. Хорт хоргүй хавдар, Түрүү булчирхайн сүрьеэ түрүү булчирхайн чулуу гэх мэт олон төрөл байдаг. Мөн архи их ууснаас түрүү булчирхай үрэвсэх, тамхинаас үргүй болж байна. Манай залуус архи тамхинаас л хол явах хэрэгтэй.

-Бэлгийн гаж хөгжилтэй хүмүүс хэр тохиолдох юм? Тухайлбал манин гэдэг ч юм уу?
-Эхээс төрөхдөө нэг төмсөг нь хэвлийн хөндийгөөсөө буугаагүй цавиндаа хэвлийрүүгээ байрласан төмсөгтэй хүмүүс ирж байдаг. Гэмтлийн улмаас бэлэг эрхтэнээ гэмтээж төмсөгөө бяцалаад хожим хавдар болгосон тохиолдол их гарч байна.

-БЗХӨ мөн өөр бусад өвчинөөс хамгаалах хамгийн найдвартай арга бэлгэвч мөн үү?
-Хамгийн найдвартай арга бол тохиолдлын бэлгийн харьцаанд орохгүй байх. Бэлгэвч хэргэлснээр 100 хувь хамгаалалт болж чадахгүй. Бэлгэвч цоорно, гараараа бэлэг эрхтэнээ барьж бэлгэвчээ авах хийхдээ гараар дамжиж бэлгийн замын халдвар авч болно.

-Хамгийн ихээр өвчилж байгаа бэлгийн замын халдвар нь ямар өвчин байна вэ?
-Трихомоназ, заг хүйтэн, мөөгөнцөр хламид гэх мэт өвчин элбэг байна. Бэлгийн замын халдварт өвчинөөр өвдснйй дараа олон сөрөг нөлөөтэй. Бэлгийн замын халдварт өвчнөө сайн эмчлүүлээгүйгээс түрүү булчирхайдаа ороод түрүү булчирхайгаа өвчлүүлдэг. Манай эмнэлгээр жилдээ 1000 гаруй хүн эмчлүүлдэг. Өдөрт хорь гаруй хүн үзүүлдэг.

-Сүүлийн үед залуус бэлэг эрхтэнээ томруулах зорилгоор янз бүрийн арга ихээр хэрэглэх болсон. Үүний үр дагавар нь юу байх бол?
-Манай эмнэлэг тийм үйлчилгээ хийдэггүй. Гэхдээ гадуур өөр эмнэлэгүүдэд байдаг гэсэн. Тэр тийм сайн үр дагавартай зүйл биш. Эргээд сөрөг нөлөө ихтэй.

-Насанд хүрсэн эрэгтэй хүний бэлэг эрхтний хэмжээ хэдэн см байхыг хэвийн хэмжээ гэж үздэг вэ?
-Ер нь нас биенд хүрсэн эрэгтэй хүний бэлэг эрхтэн уртаашаа 14-18см диаметр нь 11-13 см байвал хэвийн хэмжээ гэж үздэг. Онцгой тохиолдолд 20см урттай байж болно.